🌸بیت دوم گلشن راز شیخ محمود شبستری رحمه الله علیه🌸
🔹ز فضلش هر دو عالم گشت روشن
ز فیضش خاک آدم گشت گلشن🔸
ابتدا باید در مورد صفات فضل و فیض سخن بگوییم، فضل در مصراع اول به کار رفته است که هر دو عالم را روشن می‌کند و فیض در مصراع دوم گفته شده است که خاک آدم را گلشن کرده است.
فضل عنوانی است که به صفت رحمان بر می‌گردد و فیض صفتی است که به رحیم باز می‌گردد. و رحمان و رحیم هر دو از صفات جمالی حق تعالی هستند.
حق تبارک و تعالی نسبت به تمامی‌موجودات بخشنده است، و بنا به رحمت بی کرانی که دارد، به تمامی‌موجودات دو عالم فیض رسانی می‌کند. اگر لحظه‌‌‌ای نوری از سوی حق تبارک و تعالی بر دو عالم و تمامی‌موجودات نتابد، عالم با تمامی‌اجزاء و موجوداتش نیست و نابود می‌شود. پس در نتیجه تمامی‌موجودات، از کوچک ترین موجود گرفته تا بزرگترین موجود که انسان کامل است، از موجود محسوس و مادی گرفته تا ملک مقرب، همگی تحت فضل خداوند تبارک و تعالی هستند.
نازل شدن کتاب مبین قرآن و بعثت حضرت ختمی‌مرتبت صلوات الله علیه و آله و سلم و دیگر انبیاء یک فضلی است از سوی حق تعالی برای تمامی‌بشر «وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْکِتَابِ وَمُهَیْمِنًا عَلَیْهِ ۖ ...» (مائده/ 48). این فضل برای تمامی‌بشریت به اندازه یکسان فرستاده شده است و فقط میزان بهره گیری انسان است که رستگاری و سعادت وی را مشخص می‌کند. چنان که الله تبارک و تعالی در کلام الله مجید فرموده است: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ۚ وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا ۗ کَذَٰلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ» (آل عمران/ 103).
همچنین سخن سعدی رحمه الله علیه نیز شاهدی بر این است که فضل خداوند دلالتی عام بر تمامی‌موجودات دارد. ایشان چنین می‌سرایند:
فضل خدای را که تواند شمار کرد/ یا کیست آنکه شکر یکی از هزار کرد
👤محمدمهدی داور
#گلشن_راز
1398/12/17